Izbor tipa maline?

Obzirom na plodonosne karakteristike, početnu rodnost, starost prirasta koji plodonose, te učestalost plodonošenja, sve sorte maline koje imaju crvenu boju ploda i izražen komercijalni značaj, generalno se mogu podijeliti u dvije osnovne grupe: jednorodne, dvogodišnje ili ljetne, i dvorodne, jednogodišnje ili jesenje sorte. Dvogodišnje sorte maline plodonose na prirastima starim dvije godine, tokom četiri sedmice perioda sazrijevanja, u terminu od juna do avgusta, u zavisnosti od sorte. Dakle, sorte maline iz ove grupe stupaju na rod u drugoj vegetaciji, dok prethodne godine emituju samo vegetativni rast. S druge strane, jednogodišnje sorte maline plodonose tokom prve godine na drugoj-gornjoj polovini jednogodišnjih izdanaka, tokom nekoliko sedmica, u periodu od avgusta do oktobra, odnosno sve do pojave prvih jesenjih mrazeva, naravno, takođe u zavisnosti od sorte. Naime, kultivari maline iz ove grupe, na nižem dijelu izdanka koji nije plodonosio te jeseni (donja polovina), mogu donijeti rod sljedeće godine u periodu maj-juni, odnosno nešto malo ranije u poređenju sa standardnom sezonom plodonošenja koja karakteriše dvogodišnje sorte.

Odabir sortimenta maline?

Trenutno na području BiH dominira dvogodišnji tip maline sa sljedećim sortimentom: vilamet, miker, tjulamin, fertodi zamatos i glen ample. Takođe, posljednjih godina u proizvodnju se uvode i jesenje maline, gdje se posebno ističu kultivari: autumn blis, polka i heritidž.

Adekvatan sistem za uzgoj maline?

Sistem vertikalnog špalira za proizvodne zasade dvogodišnjih sorti maline predstavlja standardni sistem uzgoja ove vrste. Kod ovog sistema uzgoja, u zavisnosti od sorte, razlikuje se razmak između redova, kao i broj izdanaka koji plodonose na dužni metar. Za vilamet razmak između redova obično se kreće 2,2-2,5 m, a broj izdanaka na dužni metar iznosi 6-7. Kod mikera, zbog njegove izražene bujnosti razmak između redova je 2,8-3,0 m, a broj izdanaka na dužni metar iznosi 5. Za razliku od dvogodišnjih kultivara maline, koji se uzgajaju u tipu vertikalnog špalira sa tipom naslona poznatim kao I-sistem, sorte jednogodišnje maline se uzgajaju u špalirskom sistemu slobodnih grmova sa tipom naslona uobičajeno nazvanim T-sistem, i koji je nešto sličaniji onome kod mikera. Ovakav način uzgoja podrazumjeva da se u unutarrednom prostoru izdanci puštaju da slobodno rastu, tako da oni ispune zonu od 30-40 cm s obje strane od centra reda, i to proizvoljno, bez jesno definisanog broja prirasta na dužni metar. Svi izdanci koji rastu u traci širine 80 cm, u redu, se ostavljaju, te isti i plodonose. S druge strane, svi oni koji rastu izvan ove zone obavezno se uklanjaju. Broj izdanaka koji se preporučuje po jednom dužnom metru može da iznosi od 10-15, pa čak i više, s tim da se vodi računa o povećanoj brojnosti istih kada dolazi do pada produkcije.

Tipovi sadnog materijala maline?

Generalno postoje dva osnovna tipa sadnica maline: zreli izdanak golih žila i kontejnerska sadnica.

Sadnica maline kategorije zreli izdanak golih žila?

Proizvodnja sadnog materijala kod dvogodišnjih sorti maline uglavnom se obavlja putem razmnožavanja izdancima, gdje sadni materijal predstavljaju zreli izdanci golih žila izvađeni u jesen. Standardna sadnica maline mora biti duga najmanje 50 cm, srednje debljine 8-12 mm, i sa korijenovim sistemom od najmanje 8-10 glavnih žila, dužine 12-20 cm, i debljine 2 mm, koji je dobro obrastao postranim žilicama i korijenovim dlačicama. Svaka sadnica, ili pak bunt (obično 50 komada sadnica) mora posjedovati markicu na kojoj piše: vrsta, sorta, tip sadnice, deklaracija, ime proizvođača i adresa, te za koju godinu sadnje važi. Osnovne karakteristike iste se ogledaju u tome da se ovaj tip sadnice može saditi samo u periodu mirovanja vegetacije, zahjtevnija je u pogledu sadnje i pomotehnike nakon sadnje, obzirom da se nalazi u stadiju mirovanja teško je procjeniti hoće li ista krenuti sa rastom u proljeće.

Kontejnerska sadnica prednosti i mane?

Kontejnerske sadnice, i maline, imaju niz prednosti u odnosu na klasične sadnice zrelih izdanaka golih žila, a iste se ogledaju u sljedećem: kako u rasadničkoj proizvodnji, tako i u kasnijoj tehnologiji uzgoja, predstavljaju viši stepen tehnološkog nivoa; kontejnerske sadnice se mogu saditi tokom cijelog perioda vegetacije, a ne samo za vrijeme fenofaze mirovanja biljke, obzirom da takve biljke posjeduju supstrat u kojem se njihov korijen nesmetano razvija, tako da one tokom i nakon sadnje ne prekidaju svoj razvoj, donosno ne zahtijevaju period aklimatizacije, već normalno isti nastavljaju; veći je procenat prijema biljaka, a sam čin sadnje je daleko lakši; jednostavnije su za manipulaciju, kao i održavanje do momenta sadnje na mjestu prodaje, te nakon sadnje zahtijevaju manje vode za navodnjavanje. Nedostaci kontejnerskih sadnica se uglavnom ogledaju u otežanom transportu.

Tehnika sadnje kod maline?

I kod maline nakon pripreme zemljišta i unošenja neophodnih dodataka istom, u cilju njegove popravke, sljedeća radnja podrazumjeva formiranje redova za sadnju. Malina se može saditi na ravnim parcelama, pod uslovom da su iste dobro drenirane. Međutim, na ravnim parcelama sa slabo dreniranim zemljištem malinu treba saditi na gredicama. Iako se sadnja maline može obavljati od oktobra do početka aprila, zrelim izdancima (jesenja i proljetna sadnja), ipak najčešći termini sadnje ove kulture su kasna jesen i rano proljeće. Slučajevi kada se koriste, kao sadni materijal zreli izdanci golih žila, neposredno pred sadnju obavezno je podzemni sistem svake sadnice osvježiti, prvo skraćivanjem žila za ¼ njihove ukupne dužine, a potom potapanjem istog u smjesu podjednakih dijelova balege i ilovače, u vodi, uz dodatak sredstva za dezinfekciju korijena (npr. previcur). Izdanci maline sade se u pravilu na istu dubinu na kojoj su bili prije vađenja iz matičnjaka, ali se u praksi zbog izvjesnog slijeganja zemlje, isti sade za 2-3 cm dublje. Kada su u pitanju kontejnerske sadnice princip je identičan onome opisanom kod jagode. Skraćivanje posađenih sadnica predstavlja posljednju radnju koju podrazumjeva tehnika sadnje. Ono se obavlja na 3-4 pupoljka, odnosno na dužinu oko 20 cm, a u cilju boljeg prijema i stimulisanja veće vegetativne snage rasta budućih prirasta.